Het belang van bewegen voor het stimuleren en synchroniseren van hersengolven

In onze moderne, vaak zittende levensstijl, wordt het belang van bewegen soms over het hoofd gezien. Toch is regelmatig bewegen cruciaal voor zowel ons lichaam als onze geest. In deze blog duiken we dieper in op hoe beweging de hersengolven kan stimuleren en synchroniseren, en waarom dit zo belangrijk is voor onze algehele gezondheid.

Hoe Beweging de Hersenen Beïnvloedt

Beweging heeft een directe invloed op de hersenen. Wanneer we bewegen, verbeteren we de doorbloeding van de hersenen, wat zorgt voor een betere toevoer van zuurstof en voedingsstoffen. Dit is essentieel voor het behoud van gezonde hersencellen en het stimuleren van de aanmaak van nieuwe cellen.

Daarnaast zorgt beweging voor de aanmaak van belangrijke neurotransmitters zoals serotonine en dopamine, die bijdragen aan een betere stemming en minder stress. Deze chemische stoffen spelen een cruciale rol in de communicatie tussen hersencellen en helpen bij het synchroniseren van hersengolven.

Wat Gebeurt er Tijdens het Oefenen in de Hersenen?

Tijdens het oefenen worden verschillende hersengolven geactiveerd, elk met hun eigen specifieke voordelen:

• Delta (0,5-4 Hz): Geactiveerd in de slow-motion fase, bevordert ontspanning en lichaamsbewustzijn.

• Theta (4-8 Hz): Actief tijdens ritmische coördinatie en visuele focus, ondersteunt creativiteit en geheugen.

• Alpha (8-12 Hz): Actief bij bilaterale beweging en visuele fixatie, bevordert ontspanning en focus.

• Beta (12-30 Hz): Actief bij cognitieve rekenopdrachten en snelle coördinatie, verhoogt alertheid.

• Gamma (30-80 Hz): Actief bij multisensorische integratie (beweging, spraak, rekenen), stimuleert snelle informatieverwerking.

Doel en Uitvoering van de Oefening

Het doel van de oefening is het activeren en synchroniseren van verschillende hersengolven door een combinatie van beweging, ritme, visuele en cognitieve taken. De oefening bestaat uit vijf stappen, elk gericht op het stimuleren van specifieke hersengolven. 

De oefening

Om de verschillende hersengolven te activeren en te synchroniseren, hoeft er eigenlijk maar één simpele oefening gedaan te worden. Deze oefening kost een paar minuten tijd en kan in de klas worden uitgevoerd of individueel.

Volg hiervoor de volgende stappen. Elke stap doe je voor ongeveer 30 seconden. 

1. Begin met het maken van een kruisloop op de plaats. Hiervoor tik je met je linkerhand je rechterknie aan en daarna met je rechterhand je linkerknie. Dit blijf je doen in een rustig tempo.

2. Voeg nu na elke 4e tik een klap toe aan het bewegingspatroon. Je brengt op deze manier meer ritme in de beweging aan. 

3. Voeg daarna een cognitieve taak toe, zoals een rekentafel opzeggen of terugtellen in stappen van 3 of 6)

4. Tijdens de 4e stap voeg je een visuele en auditieve taak toe. Hierbij blijf je de voorgaande stappen volgen, maar je blijft hierbij naar 1 vast punt kijken. Ook tel je hardop, of je zingt tijdens het doen van de oefening zachtjes een liedje.

5. Als je deze beweging onder de knie hebt, blijf je de bewegingen doen, maar in slow-motion. Dus minimaal 2x zo langzaam. Het auditieve onderdeel blijf je wel op normaal tempo uitvoeren. Dus niet ook ineens langzamer gaan tellen of praten.

Als je de oefening tot stap 5 helemaal uitvoert, dan spreek je alle 5 hersengolven tegelijkertijd aan. Dit is dus een multisensorische oefening.

Neurotransmitters en Hersengolven Tijdens de Oefening

Tijdens deze oefening worden verschillende neurotransmitters gestimuleerd, die corresponderen met de geactiveerde hersengolven en de bijbehorende mentale en fysieke processen.

Delta (0,5-4 Hz) – Ontspanning en Lichaamsbewustzijn

• Activatiefase: Tijdens de slow-motion integratiefase worden de langzame bewegingen ingezet, wat leidt tot specifieke hersenactiviteit.

• GABA-activering: De langzame bewegingen en het verlagen van snelheid activeren GABA (gamma-aminoboterzuur), een remmende neurotransmitter.

• Neurale kalmering: GABA helpt om overactieve neurale netwerken te kalmeren.

• Eindresultaat: Dit proces zorgt voor ontspanning, stressvermindering en draagt bij aan een verhoogd gevoel van lichaamsbewustzijn en stabiliteit. Dit is vooral nuttig voor mensen met houdingsproblematiek (zoals scoliose) en voor mensen met AD(H)D.

Theta (4-8 Hz) – Ritme, Creativiteit en Geheugen

• Neurotransmitters: Acetylcholine en dopamine.

• Wanneer: Tijdens de ritmische coördinatie en visuele focus.

• Wat gebeurt er?

  • Acetylcholine: Wordt gestimuleerd door de ritmische en visuele taken. Deze neurotransmitter speelt een cruciale rol bij leren, geheugen en neuroplasticiteit.

  • Dopamine: Wordt vrijgemaakt doordat ritmische bewegingen en coördinatie beloningssignalen in het brein activeren. Dit verhoogt motivatie en verbetert het leervermogen.

Alpha (8-12 Hz) – Focus en Emotionele Regulatie

• Neurotransmitter: Serotonine.

• Wanneer: Tijdens bilaterale stimulatie en visuele fixatie.

• Wat gebeurt er?

  • Serotonine verhoging: Serotonine wordt verhoogd door de repetitieve, gestructureerde bewegingen, wat zorgt voor een gevoel van kalmte en stabiliteit.

  • Emotionele balans: Serotonine speelt een rol bij emotionele balans en focus, waardoor deze fase van de oefening helpt om stress te verminderen en aandacht te reguleren. Serotonine is ook een voorloper voor de aanmaak van het hormoon melatonine, dat helpt bij het inslapen.

Beta (12-30 Hz) – Alertheid, Cognitie en Werkgeheugen

• Neurotransmitters: Dopamine en norepinefrine.

• Wanneer: Tijdens de cognitieve adaptatie (terugtellen in stappen van 3).

• Wat gebeurt er?

  • Dopamine: Ondersteunt werkgeheugen en probleemoplossend denken. Het helpt bij het vasthouden van complexe informatie terwijl de bewegingen doorgaan.

  • Norepinefrine: Wordt geactiveerd, wat zorgt voor een verhoogde alertheid en reactievermogen. Dit helpt bij snelle verwerking van informatie en het schakelen tussen taken.

Gamma (30-80 Hz) – Multisensorische Integratie en Complex Denken

• Neurotransmitter: Glutamaat.

• Wanneer: Tijdens het combineren van motorische, auditieve en cognitieve taken (bewegen, zingen en rekenen tegelijk).

• Wat gebeurt er?

  • Glutamaat stimulatie: Glutamaat wordt gestimuleerd, wat essentieel is voor snelle informatieverwerking, complexe denkprocessen en multisensorische integratie.

  • Neurale efficiëntie: Dit verhoogt de efficiëntie van neurale verbindingen en versterkt de communicatie tussen hersengebieden.

Conclusie

Beweging is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook essentieel voor je hersenen. Door regelmatig te bewegen, kunnen we onze hersengolven stimuleren en synchroniseren, wat leidt tot een betere mentale gezondheid en cognitieve functies. Dus waar wacht je nog op? Trek je sportschoenen aan en begin vandaag nog met bewegen!

Wil je meer weten of het effect van muziek op deze hersengolven? Lees dan deze blog ook eens!